بررسی سرمقاله های روزنامه کیهان درباره سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دولت هفتم و هشتم

رسانه های هر کشور نقش زیادی در معرفی برخی هویت ها به عنوان غیرخودی یا دشمن به مخاطبان خود دارند. یکی از قلمروهای مناسب برای بررسی غیریت سازی، زبانِ رسانه ها است. در این تحقیق از طریق بررسی متن سرمقاله های کیهان، روزنامه متعلق به جناح اصول گرا، به مطالعه غیریت سازی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران پرداخته شده است. چارچوب نظری تحقیق زبان شناسی سازگانی نقش گرا و به طور خاص مبتنی بر فرانقش اندیشگانی است. بر پایه این چارچوب، تلاش شده است ایدئولوژی های رمزگذاری شده درمتن سرمقاله های روزنامه کیهان طی ریاست جمهوری خاتمی با تحلیل واژه ها و عبارت ها و نیز حوزه های معنایی مختلف مورد تحلیل قرار گیرد. به این ترتیب با بررسی چگونگی بازنمایی گروه های خودی و غیرخودی در متن ها، مواردی مانند ویژگی های کلی این دو قطب، برجسته سازی ها و همچنین نقطه عطف جداسازی قطب ها از یک دیگر مشخص شده است. در نتیجه گیری حاصل از این تحقیق موارد منسوب به گروه خودی مشخص شده که عبارت است از مفاهیمی چون فقر و سختی، هوشمندی و ذکاوت، قدرت و توانایی و غیره. نکات برجسته گروه غیرخودی نیز شامل ثروت، نافهمی و توهم، ضعف و ناتوانی و غیره است. برجسته سازی عبارت ها و واژه ها نیز به گونه ای است که نکات مثبت مربوط به گروه خودی و نکات منفی گروه غیرخودی برجسته می شود و نقاط ضعف مربوط به خودی ها و موارد مثبت مربوط به غیرخودی ها و همچنین روی دادهای غیردلخواه به حاشیه برده شده یا انکار می گردد. ضمن تعیین نقطه عطفِ غیریت سازی این نتیجه به دست آمد که اقتضای شرایط مختلف و هدف هایی که با توجه به هر موقعیت دنبال می شود، در جابه جایی مرزهای قلمرو خودی، موثر است.